ศึกษาประวัติและผลงานของเจ้าจอมมารดาเขียน และวิเคราะห์แนวคิดนาฏยประดิษฐ์จากละครเรื่อง พระลอ โดยศึกษาจากเอกสารเชิงประวัติศาสตร์ การสัมภาษณ์ การฝึกปฏิบัติด้วยตนเองจากผู้เชี่ยวชาญ และสังเกตการณ์จากวิดีทัศน์การแสดง เจ้าจอมมารดาเขียน เกิดเมื่อ พ.ศ. 2386 ในครอบครัวข้าราชการ ต่อมาได้ไปถวายตัวกับสมเด็จนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี พระบรมราชินีในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ และได้ฝึกเป็นละครผู้หญิงของหลวง ต่อมาได้รับบทเป็นตัวละครในคือ อิเหนา จนได้สมญานามว่า "เขียน อิเหนา" ต่อมาได้เป็นเจ้าจอมมารดา ในรัชกาลที่ 4 มีพระราชโอรสคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ เจ้าของคณะละครปรีดาลัย ท่านได้เป็นครูละครคนสำคัญของคณะละครนี้ ในสมัยรัชกาลที่ 5 และต่อๆ มาจนถึงรัชกาลที่ 8 และถึงแก่อนิจกรรม เมื่อ พ.ศ. 2484 ท่านมีผลงานสร้างสรรค์และพัฒนา มีจำนวน 24 ชิ้น เป็นโขน 1 ตอน ละคร 19 เรื่อง ระบำ 4 ชุด
| Subject | khien, chao chom manda, 1843-1941 choreography -- thailand thai dance เขียน, เจ้าจอมมารดา, 2386-2484 นาฏยประดิษฐ์ -- ไทย นาฏศิลป์ไทย |
| วันที่พิมพ์ | 2549 |
| ชื่อผู้แต่ง | มณิศา วศินารมณ์ |
| โรงพิมพ์ | วิทยานิพนธ์ (ศศ.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2549 |